De vervagende grens tussen werk en pensioen

Beslissingen rond werk en pensioen worden genomen in een sterk veranderend economisch landschap. Aan de ene kant doet de kredietcrisis velen beseffen dat pensioenaanspraken niet vanzelfsprekend zijn en dat langer doorwerken wellicht noodzakelijk is. Aan de andere kant kan de noodzaak tot herstructurering binnen bedrijven en organisaties de arbeidsmarktkansen van ouderen sterk verminderen. Zeker is evenwel dat de context van pensioneringsbeslissingen structureel van karakter aan het veranderen is. Het onderhavige onderzoek schetst een beeld van het recente uittredegedrag van werknemers en de krachten die daarop van invloed zijn. De ervaringen van werknemers van vier grote organisaties in Nederland (Rijksoverheid, IBM, Maxeda en Unilever) vormen de bron van de onderzoeksbevindingen. Zij zijn tussen 2001 en 2007 gevolgd in het maken van keuzes op de arbeidsmarkt. 

Uit het onderzoek blijkt dat er een aanmerkelijk kloof bestaat tussen aanvankelijke pensioenplannen en het uittredegedrag dat er op volgt. Het overheersende beeld is dat werknemers - al dan niet gedwongen - veel eerder gebruik maken van de geboden uittredingsmogelijkheden dan men zich had voorgenomen. Uitreding betekent echter vaak niet het definitieve vertrek van de arbeidsmarkt. Eén op de drie werknemers die vervroegd is uitgetreden (voor het 65ste jaar) maakt een doorstart en biedt zich weer aan op de arbeidsmarkt. Bij deze aanbieders treedt een tweedeling op van succesvolle doorstarters en minder succesvolle baanzoekers.