Populistische revolutie

Een spook waart rond in Europa en de Verenigde Staten: het spook van het populisme. Steeds grotere groepen kiezers vinden dat ze worden buitengesloten door een elite van zakkenvullers die hun belangen verraadt en hun opvattingen negeert.
Een jaar geleden had niemand een Brits afscheid van de Europese Unie voor mogelijk gehouden. De verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten was een nog grotere verrassing. De doorbraak van Alternative für Deutschland dwong bondskanselier Merkel tot een scherpe koerswijziging naar rechts.
Het populisme toont zijn linkse gezicht in het Syriza van Alexis Tsipras, de premier van Griekenland, het Spaanse Podemos van Pablo Iglesias en de Vijfsterrenbeweging van Beppe Grillo in Italië. En bij ons is Geert Wilders bij de komende verkiezingen de te kloppen man.
Is het voorbarig om te spreken van een populistische revolutie? Historicus en journalist Hans Wansink is ervan overtuigd dat zich onder de oppervlakte van vluchtige populistische bewegingen een historische ontwikkeling afspeelt van veel langere adem. De hoogtijdagen van de klassieke volkspartijen zijn voorgoed voorbij. Terwijl de beroepspolitici worden opgejaagd door populistische bewegingen op de flanken, trekken de bureaucraten in Den Haag en Brussel het initiatief naar zich toe.

Hans Wansink (1954) is redacteur en commentator van de Volkskrant. Hij promoveerde in 2004 op De erfenis van Fortuyn. In 2006 won Wansink de Anne Vondelingprijs voor politieke journalistiek. In 2014 verscheen zijn geschiedenis van hedendaags Nederland: Het land van Beatrix.

Over Het land van Beatrix: 
'Een bijzonder verdienstelijk boek. De eerste serieuze en coherente geschiedenis van Nederland in de afgelopen drie decennia.'
MAARTEN VAN ROSSEM, HISTORISCH NIEUWSBLAD