Lanfranc van Milaan

Lanfranc van Milaan
Een bloemlezing uit zijn middeleeuwse chirurgie

Indrukwekkende, in zwart geklede doctores medicinae, in de praktijk opgeleide chirurgijns en op de markt werkende tandentrekkers en staarstekers. Dat is het gangbare beeld van de medische zorgverleners in de late Middeleeuwen. Minder bekend is dat er een kleine groep van meesterchirurgijns bestond die ook een academische opleiding had genoten of althans geletterd was. Door deze hoogopgeleide en zelf praktiserende meesterchirurgijns werd een aantal chirurgieën geschreven: overzichtswerken van een groot deel van de geneeskunde. Een beroemd werk is Chirurgia magna (Grote chirurgie) van Lanfranc van Milaan. Het werk van Lanfranc geeft inzicht in de stand van de wetenschap in de dertiende en veertiende eeuw, laat zien hoe er in de praktijk werd gewerkt en vertelt hoe een meesterchirurgijn dacht en oordeelde.

In deze bloemlezing is de Middelnederlandse vertaling van Chirurgia magna toegankelijk gemaakt voor een breed geïnteresseerd publiek. De auteurs selecteerden 25 fragmenten uit het Amsterdamse manuscript die een goede indruk geven van de veelzijdigheid van Lanfranc. Alle fragmenten uit het manuscript zijn hertaald en voorzien van een beknopt commentaar door de auteurs. Toch verdient het zeker aanbeveling om ook de kritische tekst te lezen. Deze geeft zicht op de rijke en poëtische Middelnederlandse taal. De prachtige illustraties geven de lezer een verhelderende kijk op de medische praktijken in de Middeleeuwen.

Lanfranc van Milaan is niet alleen bedoeld voor artsen, historici en neerlandici, maar voor iedere geïnteresseerde lezer in de geschiedenis van de geneeskunde.


Over de auteurs

Joost Jonkman was hoogleraar klinische neurofysiologie (VUmc). Sinds zijn emeritaat houdt hij zich bezig met hertalen van en publiceren over in het Middelnederlands geschreven medische literatuur, dikwijls samen met Ludo Jongen.
Ludo Jongen is mediëvist en was als hoogleraar verbonden aan de Katholieke Universiteit Lublin Johannes Paulus II. Hij vertaalde (al dan niet in samenwerking met anderen) teksten uit het Middelnederlands in het hedendaags Nederlands. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar heiligenlevens.

Al de Weerd is neuroloog en houdt zich vooral bezig met epileptologie en slaapgeneeskunde. Hij werkt bij de Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN) en bij het Slaapcentrum GGZ Drenthe. Daarnaast is hij nauw betrokken bij de oprichting van een derdelijnscentrum voor epilepsie en slaapstoornissen in Tbilisi (Georgië).