Verborgen schatten

De aanpak van geweld staat de laatste jaren volop in de belangstelling. Geweld heeft veel verschijningsvormen. Het kan eenzijdig of tweezijdig zijn en zich richten op vrouwen, mannen, kinderen, ouders en jongeren van allochtone en autochtone afkomst. Deze vertaktheid van geweld heeft geleid tot een meer systeemgerichte en gedifferentieerde benadering van huiselijk geweld. Er is – naast opvang aan vrouwen – een toenemende aandacht voor vroegtijdige onderkenning van geweld en (na)zorg in ambulante vorm. Huiselijk geweld is erkend als maatschappelijk probleem en mede een overheidsverantwoordelijkheid geworden. Diverse beleidsinstrumenten, wet- en regelgeving zijn ontwikkeld en vertaald in handelingsprotocollen voor professionals. Al deze ontwikkelingen hebben geleid tot schaalvergroting in het werkveld, een verscheidenheid aan financieringsstromen en een complexe keten van hulpverlenende en justitiële instanties gericht op het duurzaam stoppen van geweld. Het spanningsveld tussen het bieden van maatwerk en werken binnen beleidskaders doen in deze context een sterk beroep op specifieke kwaliteiten van de professional. Praktijkleren vormt een essentiële basis voor de ontwikkeling van deze professionele kwaliteiten. Ervaren professionals zijn een waardevolle kennisbron voor aankomende en startende professionals in de beroepspraktijk. Maar evenzo is de feedback van cliënten in het hulpverleningsproces van groot belang om passende hulp te bieden. Voor duurzame interventies in de maatschappelijke hulpverlening zijn daarom blijvende inspanningen in kennisontwikkeling – en dus ook een lerende houding en lerend vermogen – vereist binnen en tussen organisaties.

Dit boek gaat in op de strekking en de betekenis van impliciete kennis van sociale professionals en dat toegepast op explicitering van de aanpak van geweld. Het is tot stand gekomen op basis van interviews met praktijkexperts, enkele gesprekken met cliënten en een literatuurverkenning naar verborgen kennis ofwel tacit knowing. Met dit verkennende onderzoek wilden we aansluiten bij de praktijkervaringen van ervaren professionals. Door precieze vragen te stellen wat goede professionals doen en laten als ze zich richten op de hulp bij partnergeweld en kindermishandeling, is gezocht naar verwoording van betekenisvolle, veelal stilzwijgende kennis. De ervaringen op zichzelf bevatten geen schatten; het is de lerende en alerte houding die tot kennisontwikkeling leidt en kennis toegankelijk maakt. De hoofdstukken kunnen afzonderlijk en in een willekeurige volgorde gelezen worden.

Dit boek is bedoeld als kennis- en inspiratiebron voor (aankomende) professionals in de keten van de hulpverlening: vrouwenopvang, de zorg, het maatschappelijk werk, het hoger beroepsonderwijs en de politie.