Managen van onzekerheden

"Ieder groot project kent onzekerheden. Deze hebben betrekking op zaken als planning, financiering en haalbaarheid. Vaak wordt het bestaan van dergelijke onzekerheden uitsluitend gezien als iets negatiefs: onzekerheden brengen risico¿s met zich mee. Dat is jammer, want zeker in vroege projectfasen is onzekerheid niet te vermijden; soms vormt het een bedreiging, maar soms ook een kans.

In ¿Managen van onzekerheden¿ wordt een verfrissende inkijk gegeven in de praktijk van het omgaan met risico¿s en kansen in alle fasen van bouwprojecten. Daarbij komen tal van vragen aan de orde, zoals: waarom gaat een bestuurder zo anders om met onzekerheid dan een projectmanager, wat kunt u doen om te zorgen dat de boodschap over projectonzekerheid beter aankomt bij de betrokken spelers in een project en hoe communiceert u met direct betrokkenen en de projectomgeving over risico¿s en kansen?

Succesvol onzekerheidsmanagement blijkt niet te eindigen met de instrumentele kant: het bijhouden van onzekerheden in een ¿software-tool¿ en het periodiek agenderen van onzekerheid in overleggen. De echte succesfactor is het bevorderen van onzekerheidsbewustzijn bij de projectteamleden, met oog voor de verschillende percepties van onzekerheden, en een cultuur waarin men open over onzekerheden en hun beheersing kan spreken en rapporteren.

De praktische insteek, de heldere stijl en de vele toepassingsmogelijkheden maken 'Managen van onzekerheden' tot een onmisbaar boek voor iedereen die betrokken is bij de aansturing en begeleiding van grotere (bouw)projecten. 

Recensie BuildingInnovation (augustus 2008)
Tekst: Janet Tabak, docent Bouwmanagement Saxion Enschede, Academie Bedrijfskunde & Ondernemen

De laatste tijd vindt er een omslag plaats in de bouw. Er worden op andere, nieuwe manieren contracten afgesloten waardoor ook de procesbewaking anders wordt ingevuld. Bij een nieuwe manier van werken kunnen nieuwe onzekerheden (onder andere risico¿s) ontstaan. Dan wordt het belangrijk deze risico¿s in kaart te brengen en te managen.

Risico¿s en kansen 
Als eerste wijzen de schrijvers op de twee kanten van onzekerheid. Veel bedrijven kijken alleen naar de risico¿s die als gevolg van onzekerheid op kunnen treden, maar het loont om ook naar de kansen te kijken. Mochten risico¿s leiden tot financiële tegenvallers, dan kun je bewust sturen op het creëren van kansen die dergelijke tegenvallers kunnen opvangen.

Huidige situatie 
Na een aantal definities van begrippen binnen onzekerheidsmanagement wordt er beschreven wat de goede punten en wat de verbeterpunten van de huidige wijze van onzekerheidsmanagement zijn. Het boek stelt dat de kwaliteit van de analyses vaak te wensen overlaat omdat de verwachtingen te hoog gespannen zijn. Risico¿s zijn wel te benoemen en tot op een bepaald niveau te beperken, maar niet te reduceren tot nul. De schrijvers stellen dat het niet zinvol is een speciale risicomedewerker of extern bureau in te schakelen voor het opzetten van onzekerheidsmanagement. Deze persoon of dat bedrijf staat buiten het proces en komt waarschijnlijk met zaken die bij het projectteam al bekend zijn.

Nieuwe aanpak 
Als verbetering wordt een cyclisch proces voorgesteld, een vast aantal stappen die steeds opnieuw worden doorlopen. Hierdoor wordt de analyse ook regelmatig geactualiseerd, wat belangrijk is gedurende het proces omdat er steeds meer en nieuwe informatie vrij komt. Vanuit de theorie van Piney wordt er een aantal handreikingen gedaan voor het omgaan met kansen en risico¿s. Deze theoretische aanpak wordt aangevuld met een praktische omdat onzekerheden moeilijk in hokjes te plaatsen zijn. Ook belangrijk is de communicatie rond onzekerheden. Hoe licht je de betrokkenen op een goede manier in?

Tools 
Het tweede deel van het boek bestaat uit een tiental hulpmiddelen om onzekerheidsmanagement handen en voeten te geven in verschillende fasen van het bouwproces. Een voorbeeld hiervan is de RISMAN-methode. Wel of niet gebruiken? Dit alles lijkt logisch, maar het zijn wel wezenlijke uitgangspunten bij een goed onzekerheidsmanagement. En vaak genoeg verliest men tijdens de uitvoering deze basisprincipes uit het oog. Dat is ook de kracht van dit boek, het geeft kort en helder weer waar het om draait. Ook de tools in het tweede deel zijn erg bruikbaar. Een aanrader!"