De mond der waarheid

De Mond der Waarheid gaat over een antieke, ronde steen in Rome die al vanaf de Middeleeuwen veel aandacht van toeristen trekt. De steen vertoont een gezicht en staat bekend als de Bocca della Verità. Rond dit voorwerp ontstond in de tweede helft van de veertiende eeuw een verhaal dat tot de verbeelding van veel schrijvers en kunstenaars sprak en spreekt, onder wie Lucas van Leyden. Wie ergens van werd beschuldigd moest zijn hand in de mond van het eeuwenoude beeld steken en dan de waarheid vertellen. Leugenaars wachtte een gruwelijke straf: hun hand werd afgebeten. Meestal betrof het een van overspel verdachte vrouw die alleen door zich te bedienen van een sluwe list aan mutilatie wist te ontkomen. Maar ook master of suspense Alfred Hitchcock deinsde er niet voor terug zijn hand in de muil te steken. Van Anrooij laat in dit boek zien hoe de verhaaltraditie rond de Bocca della Verità zich in de Nederlanden heeft ontwikkeld, van de middeleeuwse dichter Dirc Potter tot Bertus Aafjes en jeugdboekenschrijver Rinert Kromhout. Hij doet dat door de Nederlandse literatuur en beeldende kunst in internationaal verband te plaatsen. 

Prof.dr. Wim van Anrooij (1957) is hoogleraar Nederlandse letterkunde tot de Romantiek aan de Universiteit Leiden. Zijn boek is een bewerkte en uitgebreide versie van de Derde Winterlezing, gehouden in 2010 voor Teylers Stichting in Haarlem.