Plezier beleven aan taaie vraagstukken

Taaie vraagstukken zijn er in overvloed: denk aan samenwerking tussen professionals, ondernemende bureaucratieën, innovatie van dienstverlening, verandering van organisatiecultuur, duurzaam ondernemerschap of multiculturele samenwerking. Zulke vraagstukken worden gekenmerkt door complexiteit: veel factoren en veel actoren hebben ermee te maken. Ze zijn van niemand en tegelijk van iedereen. Het maakt ze zowel lastig kenbaar als moeilijk maakbaar.

Het vertrouwde veranderrepertoire schiet hier tekort: opknippen van werk in afdelingen, minimaliseren van conflicten, opstellen van heldere organisatievisies, breed uitrollen van veranderplannen, starten van vernieuwing vanuit de top of institutionaliseren van geslaagde vernieuwingen. Het kan anders en dat wordt in dit boek uit de doeken gedaan, variërend van teamvorming rond vraagstukken, kennisintensief pragmatisme, het organiseren van leren in en op het werk, het stapelen van kleine veranderingen tot organische diffusie van vernieuwing.

Je zult tevergeefs zoeken naar een standaardaanpak, want vernieuwing rond taaie vraagstukken werkt het best als het op maat door betrokkenen wordt vormgegeven. De belangrijkste lessen in dit boek krijgen daarom gestalte in werkingsmechanismen die verklaren waardóór een verandering juist wel of juist niet werkt. Die inzichten kan een veranderaar dan zelf op maat vertalen naar een aanpak voor de eigen situatie. Als je taaie vraagstukken oppakt, blijk je op twee fronten te moeten werken. Vernieuwend bezig zijn is niet genoeg; het is tegelijk nodig blokkades te slechten om meer ruimte te maken voor vernieuwing. Om die reden vind je in het boek niet alleen twaalf vernieuwende mechanismen die aangeven hoe je kunt interveniëren, je vindt óók twaalf weerbarstige mechanismen waarmee je blokkades kunt blootleggen.

Het boek is een spannend boek voor veranderaars die hun tanden in complexe opgaven (willen) zetten. Het maakt niet uit of dat managers, adviseurs, of medewerkers zelf zijn. Het geeft hen inzichten om effectiever aan de slag te gaan en hun omgeving mee te krijgen. Het boek is geïllustreerd met praktijkvoorbeelden en is onderbouwd door onderzoek. Het biedt uitstapjes naar theorieën voor nadere verdieping. Het maakt taaie vraagstukken niet oplosbaar, wél goed hanteerbaar. Zodanig zelfs dat er plezier aan te beleven valt.

Hans Vermaak is zelfstandig gevestigd als adviseur, docent en onderzoeker. Hij is tevens associate partner bij Sioo en bij Twynstra Gudde. Hij organiseert verandering in allerlei organisaties, veelal in coproductie met betrokkenen. Hij is bekend als coauteur van Leren in organisaties en het populaire handboek 'Leren Veranderen'.