Het jaar 1759

Begin 1759 scheerde een komeet langs de aarde, precies zoals Edmond Halley een halve eeuw eerder had berekend op basis van de theorie van Newton. De vurige streep aan de hemel liet iedereen zien dat alles wat gebeurde voorspeld kon worden. Dat luidde het einde in van het brede geloof in wonderen en magie.
In datzelfde jaar werd Voltaire vijfenzestig. Als hij eerder was overleden, dan was hij slechts bekend gebleven als schrijver van toneelstukken die zelden meer worden opgevoerd. Voltaires genie kwam immers pas echt tot zijn recht vanaf 1759, toen zijn Candide verscheen. Vanaf dat moment trok hij ten strijde tegen kerk en bijgeloof.
Adam Smith publiceerde in 1759 zijn Theory of Moral Sentiments, waarin hij emoties aanwees als verklaring voor menselijk gedrag, net zoals Newton de zwaartekracht had geïdentificeerd als oorzaak van alle beweging.
Paul Frentrop laat in een machtig panorama zien wat de makers van de Verlichting bezighield en hoe het denken van de mens blijvend veranderde in dat ene jaar: 1759.

Paul Frentrop is hoogleraar corporate governance & capital markets aan Nyenrode Business Universiteit. Hij publiceerde onder meer De geschiedenis van Corporate Governance, de veelgeprezen biografie van Pierre Vinken Tegen het idealisme en de bundels Vrouwenlogica en Mannenlogica.