3DE5

3DE5 - Doel, denken, daden en de Essential5 is een opzienbarend boek over menselijk gedrag. De wat cryptische titel gaat vergezeld van een wel zeer ambitieuze ondertitel: De verklaring voor menselijk gedrag en het antwoord op levensvragen. Verwonderd door het gedrag van mensen om hem heen dook Arjen Meijer in de literatuur en sprak met vele deskundigen. Zijn bevindingen vereenvoudigde hij tot een krachtig raamwerk waarmee we ons gedrag kunnen duiden en zelfs voorspellen.
                        
Het is lang geleden dat iemand zo fundamenteel en met zo'n open vizier naar menselijk gedrag heeft gekeken. In tegenstelling tot de meeste filosofen, psychologen en andere gedragswetenschappers doet Arjen Meijer dit niet op basis van directe of indirecte waarnemingen (empirisch onderzoek), maar door te redeneren vanuit het primaire levensdoel van de mens. Dit levensdoel ontleent hij aan de evolutietheorie.
 
Meijer redeneert dat menselijk gedrag is te herleiden tot drie stappen en vijf ambities. Ons gedrag is altijd gericht op een doel. Hebben we eenmaal een doel, dan denken we na over hoe we dat doel kunnen bereiken. Vervolgens gaan we over tot daden, ons gedrag dus. De doelen die we stellen, stellen we niet zomaar. Ogenschijnlijk hebben we allemaal andere doelen, maar uiteindelijk zijn al onze doelen - bewust maar vooral onbewust - gericht op slechts één hoger liggend en evolutionair bepaald levensdoel: het succesvol zorgen voor nageslacht dat succesvol voor nageslacht kan zorgen.
Om succesvol voor nageslacht te kunnen zorgen beschikken we niet alleen over de juiste lichamelijke eigenschappen, maar ook over de juiste denk- en gedragseigenschappen. Deze zijn terug te brengen tot vijf natuurlijke drijfveren die de essentie vormen van ons gedrag: de Essential5. Om de menselijke kant ervan te benadrukken, noemt Meijer deze drijfveren de Essential5-ambities. Wat in onze ogen irrationeel gedrag lijkt, is vanuit de Essential5 gezien eenvoudig te verklaren. Wat mensen vooral verschillend maakt, is de prioriteit die we aan de Essential5-ambities geven.
 
3DE5 is vlot geschreven, maar het is geen makkelijk boek. Het raakt de essentie van het bestaan. En dat roept ontegenzeggelijk vragen op. Arjen Meijer maakt korte metten met wat hij de grabbelton van de traditionele psychologie noemt. Psychoanalyse, het enneagram, traditionele persoonlijkheidsbeschrijvingen, vrijwel alles gaat onderuit. Alleen de moderne cognitieve gedragstherapie blijft overeind.
3DE5 is een ambitieus boek. De lezer ontdekt naarmate hij meer over 3DE5 te weten komt, steeds meer hoe het gedrag van de mens aan de ene kant op complexe wijze tot stand komt, terwijl het aan de andere kant eenvoudig te duiden is. Daar hebben we geen Freud, Jung of Kant voor nodig. 3DE5 van Meijer volstaat.