Goddelijke verhouding

Dit is de allereerste Nederlandse vertaling van de ‘Divina Proportione’ van Luca Pacioli sinds de verschijning ervan vijfhonderd jaar geleden. Dat er niet eerder een vertaling verschenen is mag verbazen: het werk was internationaal bekend en is rijk geïllustreerd met tekeningen die zijn toegewezen aan Leonardo Da Vinci, de enige die ooit officieel in een boek gepubliceerd werden. De aanleiding voor de vertaling was de ontdekking van onjuistheden in Leonardo’s bijdragen. Dat de onthulling daarvan een storm van kritiek bij Leonardo-liefhebbers veroorzaakte, wees op de noodzaak van een geïllustreerde en becommentarieerde vertaling die de oorspronkelijke tekst inzichtelijk maakt.

De ‘Goddelijke Verhouding’ bevorderde de renaissance van de interesse voor veelvlakken, zodat uiteindelijk de zogenaamde Archimedische lichamen werden herontdekt, duizendvijfhonderd jaar na hun beschrijving door de Grieken. Dit leidde dan weer tot de ontdekking van nieuwe regelmatige veelvlakken, tot op vandaag. Ongewild versterkte het werk echter ook de mythe dat iets slechts mooi is door de aanwezigheid van die ‘goddelijke verhouding’ of ‘gulden snede’ of ‘f = 1,618…’. Om die mythe te ontkrachten is hier ook Pacioli’s traktaat ‘Over de Architectuur’ opgenomen, dat samen met de ‘Divina Proportione’ verscheen.

Met deze vertaling van de vijftiende-eeuwse Italiaanse tekst kan elke wetenschapsliefhebber, leraar, wis- en scheikundige, architect en kunstenaar zich gefundeerd laten inspireren door wat Pacioli en Leonardo respectievelijk hebben beweerd en getekend.