De eerste nachtegaal gehoord

De Tweede Wereldoorlog blijft de naoorlogse generatie achtervolgen. Rutger Jan Eugen graaf Schimmelpenninck (1892) was Nederlander maar had een Duitse moeder. Hij diende in het Nederlandse leger tijdens de Eerste Wereldoorlog en trouwde in 1918 een Duitse vrouw. Zowel zijn moeder als zijn vrouw waren erfgenaam van oprichters van Farbwerke Hoechst, dat in 1925 fuseerde met Bayer, BASF tot I.G. Farbenindustrie, het grootste bedrijf van Duitsland.

Zijn kleinzoon Rutger Jan (1949) gaat na wat de politieke houding was van zijn grootvader tijdens de Tweede Wereldoorlog. Was hij pro-Nederlands of pro-Duits of allebei? Waarom bezocht hij Seyss-Inquart vier keer? Waarom is hij na de bevrijding van zijn woonplaats Diepenheim door het verzet opgepakt en heeft hij op 30 april 1945 in de cel een eind aan zijn leven gemaakt? Wat was zijn rol als lid van de Aufsichtsrat van I.G. Farbenindustrie vanaf de fusie in 1925? Nagelaten brieven en dagboekjes in het familiearchief en dossiers in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging geven nieuwe inzichten.