De vergeten staking van Amsterdam

De jaren vijftig van de vorige eeuw staan bekend als de jaren van collectieve tevredenheid, geleide loonpolitiek en de wederopbouw van het land. Toch is dat niet het hele verhaal. In de vroege ochtend van donderdag 31 maart 1955 breekt in Amsterdam een massale staking uit. Meer dan vierduizend werklieden bij de gemeente leggen het werk neer voor een betere beloning. De staking zal de stad vijf dagen in haar greep houden.

Trams en bussen rijden niet, de ponten liggen stil, het vuil wordt niet opgehaald, en op zaterdag komt de stad zonder gas te zitten. Staken is voor ambtenaren verboden. Maar de gemeentearbeiders krijgen volop steun van de bevolking en de staking verloopt ordentelijk.

Het stadsbestuur aarzelt even, maar kiest dan voor de harde lijn. Een loonsverbetering komt er niet. Wel worden militairen naar de stad gehaald om de orde te bewaken en het werk van de stakers over te nemen. Alle stakers krijgen straf en 61 van hen krijgen op staande voet oneervol ontslag. Onder hen zijn ook 22 mensen die in 1941 hebben meegedaan aan de Februaristaking, inclusief boegbeelden als Dirk van Nimwegen.

Hoe kon het dat juist in Amsterdam de vlam zo in de pan sloeg? De vergeten staking van Amsterdam biedt een fascinerende reconstructie van een spannend sociaal conflict tijdens de Koude Oorlog en een prachtig tijdsbeeld van Amsterdam in de jaren vijftig.

Harrie Lindelauff en Jaap Hooiveld zijn respectievelijk historicus en arbeids- en organisatiepsycholoog. Burgemeester Femke Halsema schreef het voorwoord. Met foto’s van de staking van onder meer Dolf Kruger en Ben Merk.