Waarom het kind in de polenta kookt

Het verhaal  van een vluchtelingenkind dat opgroeit in een Roemeense circusfamilie en haar zoektocht naar zich  thuisvoelen in een vreemde wereld.



‘Aglaja Veteranyi is een geweldige schrijfster. Sommige boeken zijn een keerpunt in je leven, die kruipen onder je huid en laten je nooit meer los. En dat had ik met dit boek.’

Nino Haratischwili



Twee jonge zussen in een Roemeense circusfamilie zoeken naar houvast in een bestaan dat zich afspeelt in twee werelden: het kleurrijke thuis van het circus en de karavaan, en de harde realiteit van voortdurend buitenstaander en onderweg zijn. Om hun zorgen over hun moeder te vergeten, die elke avond met gevaar voor eigen leven boven de circusring hangt, vertellen de zussen elkaar verhalen. En hoe harder het leven wordt, hoe gruwelijker de verhalen worden, zoals dat over het kind dat levend in de polenta wordt gekookt.



Ondertussen wil de vader van zijn dochter een filmster maken – maar de beloften van het Westen die de kleine circusfamilie nastreeft worden niet waargemaakt en het gezin dreigt uit elkaar te vallen.



Waarom het kind in de polenta kookt, de eerste roman van Aglaja Veteranyi, is teder, ontroerend en zeer origineel. Een intens en schokkend coming-of-age-verhaal over de zoektocht van een vluchtelingenkind dat opgroeit in een Roemeense circusfamilie die het land van Ceauşescu is ontvlucht. Waarom het kind in de polenta kookt verscheen in 1999, maar is relevanter dan ooit. De publicatie in 1999 leidde meteen tot de doorbraak van de schrijfster en leverde haar diverse prijzen op, waaronder de Chamisso-Förderpreis en de Berliner Kunstpreis.



In de pers:

‘Haar stijl is listig speels, grappig vaak, en de kinderlijke manier van denken suggereert een eenduidig verhaal. Maar onder de oppervlakte woedt een pijn die op uitbarsten staat, en de oerkracht van dit boek schuilt precies daarin: zonder dat de pijn als pijn wordt omschreven is hij alomtegenwoordig, genormaliseerd, en passant aanwezig. […] Telkens zoekt het meisje naar manieren om haar angsten te bezweren en zich gehoord te voelen. ‘Ik schreeuw niet’, zegt ze. ‘Ik heb mijn mond weggegooid.’ Het tekent de prachtige paradox van deze roman: er klinkt een stem die zowel helder en onontkoombaar is, als ook diep verstopt en ongrijpbaar. Het is een verademing dat deze unieke roman eindelijk vertaald is.’

De Volkskrant



‘Aglaja Veteranyi’s circusfamilie is “gebroken als glas”. In haar weergaloze debuut probeerde ze af te rekenen met de schade. Toen Waarom het kind in de polenta kookt in 1999 in Zwitserland werd gepubliceerd, sloeg het boek in als een bom. Het bleek dat de Roemeense pas op haar zeventiende had leren lezen en schrijven, en zich bewust van het Duits bediende om zich als kunstenaar opnieuw uit te vinden. Veteranyi werd met prijzen overladen, zowel in Duitsland als in Zwitserland, waar ze zich op haar twintigste definitief vestigde.’

★★★★★ De Standaard der Letteren



‘Al lezende brak mijn hart. Voor het meisje, dat zo graag had willen vliegen in plaats van verdrinken. Voor de schrijfster, die zich haar jongere ik met zoveel tederheid weet te herinneren en haar een stem geeft die nagalmt – dwars door de zelfmoord van de auteur heen. De versnipperde, getraumatiseerde herinneringen vertalen zich in schrijnende, prachtige én grappige scènes; een lappendeken van taal waaronder je kunt wegkruipen.’

De Groene Amsterdammer



‘Een duister fonkelend juweeltje. Toen haar semi-autobiografische debuutroman in 1999 verscheen, werd ze meteen als literair fenomeen op de schouders getild. Het boek werd overladen met prijzen. Dat heeft veel te maken met Veteranyi’s volstrekt originele stem. Ze schrijft in een sprankelende taal die bruist van de energie en de vindingrijkheid, en die verleidt met kleurrijke, onvergetelijke beelden. Je leest niet vaak proza dat zo diep geworteld is in een kinderlijke onschuld en dat tegelijk zo nietsontziend is, en waarin poëzie en sarcasme zo dicht tegen elkaar aan schuren. ‘Ik droom dat mijn moeder doodgaat. Ze laat me een doos met haar hartslag na.’ Met een betoverende lichtheid schrijft Veteranyi over de trauma’s die zich in haar kinderziel hebben gekerfd, over het isolement dat ontstaat door constant onderweg te zijn, en over de kinderlijke, onuitblusbare hoop dat ooit alles goed komt. Het is het verhaal van een meisje dat op een wankele koord boven de afgrond danst, opgeschreven door een virtuoze taalkunstenaar.’

Dagblad De Tijd



Aglaja Veteranyi (1962–2002) werd geboren in een familie van circusartiesten in Boekarest en verscheen al op jonge leeftijd in de circusring. Het gezin vluchtte in 1967 naar Zwitserland, maar reisde in de daaropvolgende jaren door Europa, Afrika en Zuid-Amerika.



Vanwege het rondtrekkende leven van haar familie was ze tot haar zeventiende analfabeet en heeft ze nooit leren schrijven in haar moedertaal Roemeens. Na haar terugkeer naar Zwitserland in 1978 leerde Veteranyi zichzelf Duits lezen en schrijven, waarna ze van 1979 tot 1982 een opleiding volgde aan de toneelschool Schauspiel-Gemeinschaft in Zürich. Ze richtte twee experimentele performancegroepen op: “Die Wortpumpe” (tussen 1993 en 1996) en “Die Engelmaschine” (tussen 1996 en 2002). Daarnaast  publiceerde ze korte prozawerken in bloemlezingen, tijdschriften en kranten.



Haar autobiografische debuutroman Waarom het kind in de polenta kookt (1999) leverde haar internationale erkenning op. Helaas maakte ze in 2002 een einde aan haar leven door zichzelf te verdrinken in het Meer van Zürich.