Jan Toorop als Dalang

Het boek Jan Toorop als Dalang is een kunstboek, waarin het werk van Toorop wordt bekeken vanuit de creatieve invloeden van de tijd waarin hij leefde. Zelf was hij iemand die de kunstenaars van dat moment veel aandacht gaf en hun werk verspreidde. Het is echter ook een biografisch boek, waarin zijn levensloop wordt beschreven. De analyse van zijn kunst is bovendien beschreven vanuit de synergie van zijn levensloop en zijn kunst, waardoor het ook deels een roman is, omdat het de psychologische analyse van de schrijver is. En ten slotte is het ook een empirisch wetenschappelijk boek, omdat de analyse veronderstellingen oplevert die aan de hand van een nauwkeurig onderzoek getoetst worden.

Dit alles bij elkaar leverde een nieuwe kijk op het werk van Jan Toorop en resulteerde in een nieuwe eigen stijl: de Klitikstijl. De kern waar de analyse om draait, is misschien wel zijn magnus opus, de veertien staties van de Kruisweg van Christus. Dit werk is wellicht onderbelicht gebleven omdat dit een christelijk element is. Als niet-katholiek betreur ik dat, omdat het voor het begrijpen van Toorop van belang is; het behelst de kern van zijn bestaan , wat hij zelf verwoordde als: Indië kan niet uit mij worden weggedacht. De grondslag van mijn werk is Oostersch. Het is een Indische Kruisweg en Jan Toorop is de schimmenspeler, de Dalang.

Dr. Martine F. Delfos is biopsycholoog en schreef verscheidene boeken op verschillende gebieden, ook over kunst. Informatie over haar werk is te vinden op: www.mdelfos.nl, de 'kunst en literatuur'-pagina is: www.mdelfos.nl/kunst-en-literatuur.

 

In zijn voorwoord schrijft Benno Tempel, directeur Kröller-Müller Museum, voorheen directeur
Kunstmuseum Den Haag:
"Delfos’ net even andere manier van formuleren dan gebruikelijk in kunstgeschiedschrijving en haar
durf om te interpreteren en waar te nemen, werken verfrissend."