De greep op de publieke opinie

Zoekmachines, algoritmes en kunstmatige intelligentie (A.I.) hebben een enorme invloed op de publieke beeldvorming. Filters van sociale media bepalen welke informatie wél en niet tot het maatschappelijk debat doordringt. De Europese Unie stipuleert richtlijnen voor media content. Daarnaast drukken nationale overheden en Big Tech hun stempel op de publieke perceptie.

Dr. Sid Lukkassen (1987) analyseert de krachten die de publieke opinie vormgeven. De auteur werkte als beleidsmedewerker op het Europarlement en promoveerde op de representatieve democratie en de condities van communicatie. In Nederland en Vlaanderen is hij bekend van zijn columns op diverse platforms zoals Elsevier, NRC en Doorbraak.be. Dit boek bevat een onafhankelijke studie naar de pluriformiteit van het medialandschap en naar de wijze waarop de EU ‘ongehoorzame’ lidstaten disciplineert.

Rond het jaar 2000 verkondigden politicologen dat gebruikers nieuw tools in handen zouden krijgen om de democratie verder te ontwikkelen. Het internet zou de bevolking emanciperen door hen in staat te stellen zelfstandig onderzoek te doen en diverse invalshoeken te vergelijken. Lukkassen beargumenteert dat dit topische ideaal van het vroege vrije internet keihard is verraden door de nieuwe eigenaren van het internet. De EU beweert nu dat gebruikers worden gehersenspoeld door nepnieuws van Russische trollen en dat burgers niet verantwoordelijk omgaan met internetvrijheid. Hierom moet mediabeleid hen reguleren.
We zijn nu op het punt beland dat waarschuwingen tegen ‘desinformatie’ worden misbruikt om realistische nieuwsfeiten buiten de publieke discussie te houden.