Gebakken spons of broodje aap?

“Er zijn mensen die zo’n hekel aan alle honden (of katten) hebben, dat ze sponzen kopen, die bakken of frituren, waardoor ze krimpen. De sponzen worden dan in de openbare ruimte verspreid. Een hond eet zo’n spons omdat het onweerstaanbaar lekker ruikt. De hond krijgt dan dorst en gaat drinken. De spons zet uit in de maag en veroorzaakt een verstopping. Het dier wordt ziek en kan pijnlijk overlijden.”

Dat een hond drinkt als hij dorst heeft is duidelijk, maar wat is er waar van de rest van het populaire verhaal? Schrijver Elzo Smid volgde de verhalen 5 jaar lang en bestudeerde ruim 500 meldingen van ‘gebakken spons’.

‘Gebakken spons of broodje aap?’ laat aan de hand van een ogenschijnlijk‘huis, tuin- en keukenverhaal’ zien welke mechanismen ten grondslag liggen aan de verspreiding van nep-nieuws en complottheorieën. En hoe 
verspreiders van het nieuws vervolgens reageren als hun verhaal in twijfel getrokken wordt.

Mensen kunnen zich vergissen en daar is niets mis mee, mits men open staat voor nieuwe en correcte informatie. Helaas is dat met betrekking tot gebakken spons bij een minderheid het geval. Een groter deel blijft hardnekkig volhouden en soms tegen beter weten in.Ook de rol van de regionale media en overheden komt aan bod. Meldingen worden vaak klakkeloos en zonder enige vorm van onderzoek overgenomen. Sociale media doen vervolgens de rest.Precies dat alles zien we ook bij de grotere thema’s zoals de discussies over wel/niet vaccineren, verkiezingsfraude en nep-nieuws.

De schrijver heeft niet de illusie met dit boek ieders mening te kunnen veranderen. Wel levert hij met dit boek voldoende informatie en ideeën voor wie kritisch staat tegenover nep-nieuws en complottheorieën. Tegelijkertijd is het interessant voor wie privé of professioneel met huisdieren te maken heeft.