Handboek schriftkennis

Een boek over het Westerse schrift in het onderwijs

Regelmatig verschijnen boeken voor en over het handschriftonderwijs. Totnogtoe waren deze altijd gebaseerd op de aanname, dat een goede letter uit het oefenen van bewegingen voortkwam. Uitgebreid wetenschappelijk onderzoek heeft dat echter al vanaf 1983 bestreden. In dit boek worden de consequenties hiervan uit de doeken gedaan.  

Ook werd verondersteld dat jonge kinderen eerst grote bewegingen moesten oefenen, waarna ze pas konden beginnen met fijne bewegingen. Wetenschappelijk onderzoek liet meer dan tien jaar geleden zien dat ook dit niet het geval is. 
De auteurs hebben laten zien, dat fijne en nauwkeurige grafische vaardigheden al vanaf zeer jonge leeftijd gestimuleerd en geoefend kunnen worden. 

In dit boek worden totaal nieuwe wegen gewezen om kinderen vanaf het begin te leren hoe je met een goede houding en een juiste greep nauwkeurig kunt werken op papier. Dit noemen we de grafo-cognitieve werkwijze.
Uit onderzoek van de auteurs bleek ook dat kinderen hierdoor een goed grafisch zelfvertrouwen ontwikkelen. Dit is een van de belangrijkste voorwaarden om het schrijven te leren. Het je verwerven van schrift is geen natuurlijke ontwikkeling. Schrift is een cultureel bepaalde code, die goed moet worden geÔnstrueerd en nauwkeurig moet worden nageleefd. 

Leesbaarheid is, bij gebrek aan werkbare criteria, geen uitgangspunt. Leesbaarheid is slechts een automatisch gevolg van goede lettervormgeving. Van†dit laatste zijn wËl goede criteria beschikbaar.
Deze zijn cognitief overdraagbaar en heel goed aan kinderen uit te leggen. Voorwaarde is dan wel dat de leerkracht op de hoogte is van de specifieke kenmerken van het Westerse schrift. 
In dit boek worden alle verbanden tussen de eigenschappen van het Westerse schrift, met het accent op het handgeschreven schrift, aan de hand van vele voorbeelden verduidelijkt. Het uitgangspunt is, dat IEDER KIND zonder een uitgesproken handicap of beperking onder deskundige en vaardige begeleiding in staat is om zich een goed handschrift eigen te maken. De middelen daartoe worden in dit boek aangereikt. Deze zijn allemaal op vakkennis en vaardigheid gebaseerd. 
Naast dit boek, dat de cognitie van het Westerse schrift aanreikt, wordt het oefenen met het katern ëSchriftvaardigí dan ook sterk aanbevolen. De kwaliteit van de eigenvaardigheid is de basis van de didactiek. De auteurs hebben het afgelopen decennium het methodeschrift opnieuw ontworpen vanuit de belangrijkste periodes van de schriftgeschiedenis: de tijd van de Romeinen en de periode van de Renaissance. Deze zijn aangepast aan de psychomotorische eisen van een modern schoolhandschrift. Daarnaast hebben ze geheel nieuwe oefenvormen ontwikkeld, waarmee de kinderen voor het eerst op uitdagende wijze zich de vormgeving van het Westerse schrift eigen kunnen maken. 

Het boek kwam in zijn vorige uitgave al vrijwel geheel overeen met de eisen die de oorspronkelijke Kennisbasis Handschrift (uitgave HBO-raad) vanaf 2011 stelt. In†deze uitgave zijn echter de puntjes in dit opzicht nog eens op de i gezet.