De pottenbakkers van Friesland 1750-1950

Dit laatste deel in serie Fries Aardewerk gaat over de Friese pottenbakkersnijverheid. Tussen 1700 en 1950 zijn er in dertien plaatsen in Friesland in totaal negentig pottenbakkerijen gevestigd geweest, waarvan er tijdens de bloeitijd meer dan vijftig tegelijk in bedrijf waren! Deze aantallen zeggen veel over de ongekende populariteit van deze producten. Van 1750 tot ver in de 19de eeuw was de provincie Friesland de belangrijkste aardewerkproducent. De Friese pottenbakkers vervaardigden alledaagse gebruiksvoorwerpen zoals vergieten, testen, komforen, melk- en beslagpotten, koppen, kommen, met een rijke variatie in vorm, kleur en versiering. Via potvaarders en andere schippers vonden deze producten vanuit Friesland hun weg naar grote delen van Nederland. Dit boek gunt de lezer een blik in de Friese pottenbakkerij: hoe was zo’n bedrijf ingericht, wat waren de werkzaamheden, hoe werd het aardewerk per worp verhandeld? Vervolgens komen alle plaatsen en bedrijven ter sprake waar tussen 1700 en 1950 pottenbakkers werkten. De auteurs werken hun bevindingen uit in een aantal thema’s: de verschillende typen ondernemer, de rol van de vrouw, de potschippers, de aardewerkhandel en de wijze waarop de laatste pottenbakkers konden overleven toen de markt voor het huishoudgoed drastisch slonk, en Friese pottenbakkers in Groningen, Kampen, Deventer, Hazerswoude en Leiden. Adri van der Meulen en Paul Smeele doen al sinds 1986 onderzoek naar het Nederlandse pottenbakkersambacht; eerder schreven zij een monografie over Fries kerfsneeaardewerk.