Spionkoppen

Rond hoofden van inlichtingen- en veiligheidsdiensten hangt in Nederland altijd een waas van geheimzinnigheid. In landen als de VS en Groot-Brittannië zijn zij veel bekender. Sinds jaar en dag verschijnen diensthoofden daar in de media, en van menige intelligence leader verschenen memoires of biografieën. De bazen van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) en zijn opvolger, de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), bleven lang in de schaduw. Slechts af en toe is er een die – vaak schoorvoetend – iets van zichzelf laat zien. Zij ontkomen meestal niet aan de ingebakken neiging van geheime diensten om te oesteren.
In Spionkoppen geeft Paul Abels, bijzonder hoogleraar Inlichtingenstudies aan de Leidse universiteit en zelf oud-inlichtingenman, de diensthoofden een gezicht en een profiel. In elf portretten laat hij zien waar ze vandaan kwamen, hoe ze werden geselecteerd, wat hun stijl van leidinggeven was, hoe ze de dienst aanstuurden en zich opstelden tegenover politiek en samenleving en wat ze daarna deden. Hij heeft daarvoor, met assistentie van zijn studenten Marijn Adams en David Mendelsohn, archiefonderzoek gedaan en gesproken met oud-hoofden, onder wie Sybrand van Hulst, Arthur Docters van Leeuwen en Dick Schoof, en met (oud-)dienstmedewerkers, politici en Haagse ambtenaren.

Prof. dr. Paul H.A.M. Abels (1956) is bijzonder hoogleraar Governance of Intelligence and Security Services aan de Universiteit Leiden. Hij studeerde kerkgeschiedenis in Nijmegen, was journalist bij de Twentsche Courant en vanaf 1984 werkzaam in analyse- en beleidsfuncties bij de BVD/AIVD en de NCTb/NCTV.