Een tijd van leven

In de kou en omgeven door alle verschrikkingen van het oostfront verheugt Ernst Graeber zich op niets meer dan zijn verlof. Thuis, in Duitsland, zal het leven wel weer goed zijn.

Maar als de jonge soldaat terugkomt is zijn ouderlijk huis gebombardeerd en blijken zijn ouders vermist. Graeber gaat naar hen op zoek, terwijl op hetzelfde moment de Endsieg verkondigd wordt door de nazi’s – en vooral door zijn schoolvriend Binding, inmiddels een belangrijk man bij de Gestapo en verantwoordelijk voor talloze arrestaties van ‘joodse verraders’. Verbijsterd ziet hij dat ook aan het ‘thuisfront’ wanhoop, overlevingsdrift en geweld het laatste restje medemenselijkheid aan het opvreten zijn. Op een avond komt hij tussen de puinhopen van de verwoeste en ontredderde stad Elisabeth tegen, de dochter van de huisarts. Samen beleven de soldaat en de jonge vrouw midden in de chaos een paar dagen geluk, en voor enkele momenten lukt het Graeber om de gedachte dat hij weer terug moet naar het front opzij te duwen.

Terug aan het front verzet hij zich voor het eerst en op zijn manier tegen het nazi-credo van de Untermenschen en laat enkele Russische gevangenen ontsnappen. Maar zij reageren daarop heel anders dan hij verwacht en gehoorzamen aan de logica van deze en iedere oorlog: oog om oog, tand om tand.