Leren in ontwikkelingslanden

UvA oratie Economie, van 10 september 2009 

Het onderzoek naar de effectiviteit van beleid en projecten in ontwikkelingslanden heeft de laatste jaren grote vooruitgang geboekt. Een goede evaluatie vergelijkt de uitkomsten van beleidsalternatieven. Dit soort studies zijn nu steeds meer voorhanden. Toch is het nog vaak moeilijk voorbeelden aan te wijzen waarbij beleidsbeslissingen zijn genomen op basis van impact-evaluaties. Menno Pradhan stelt dat dit komt omdat vaak de verkeerde vragen worden gesteld in impact-evaluatieonderzoek. Veel onderzoek vloeit voort uit projecten waar een evaluatiecomponent in is meegenomen. Er is daarom een te grote nadruk op onderzoek dat projecten evalueert, in plaats van beleidsalternatieven. Wetenschappelijk onderzoek, aan de andere kant, richt zich te vaak op beperkte deelvragen van ontwikkeling. De mate waarin een duidelijke hypothese kan worden geformuleerd en getest bepaalt de keuze van het onderzoek, niet de relevantie voor ontwikkeling. Pradhan licht dit toe met voorbeelden, ook uit eigen werk. Mensen leren door nieuwe dingen uit te proberen, uitgaande van hun ervaring. Impact-evaluaties zouden in de toekomst volgens Pradhan meer op deze wijze moeten worden geformuleerd. Fondsen voor onderzoek zouden onderzoek moeten stimuleren naar alternatieven die beleidsmakers overwegen. Onderzoekers zouden methodes moeten ontwikkelen voor impact-evaluaties van moeilijk te evalueren interventies, zoals bijvoorbeeld het effect van publieke goederen of van vraaggestuurde projecten. Recente ontwikkelingen geven hoop dat het vakgebied zich in deze richting zal ontwikkelen.