Exodus online

Niets gaf de rampzalige gevolgen van de vluchtelingencrisis beter weer dan de foto van Aylan Kurdi. Het iconische beeld van het levenloze peuterlichaampje aangespoeld op het strand van een Turkse badplaats gaat in een razend tempo de wereld rond. Het massaal viraal gaan van de foto betekent een keerpunt in het beleid van de Europese Unie. Er ontstaat een explosie van burgerinitiatieven en solidariteit. Ook mediamaker Justine Grace Swaab is geraakt en roept op Facebook creatieven op om hun scheppende krachten te bundelen. Zij wil vluchtelingen humaner, genuanceerder en met meer feiten in beeld brengen. Een overweldigende internationaal respons is het gevolg. Binnen een dag is haar Media Platform Crossing Channels geboren. Tijdens de eerste documentaire die zij initieert, raakt ze betrokken bij 'online reddingswerk'. Alleen maar toekijken kan ze niet. Al gauw neemt dit werk al haar tijd, en zelfs haar hele leven in beslag.  

Wat drijft een mens om zich totaal in te zetten voor de onbekende ander? Hoe is het om mensen online in realtime te zien verdrinken terwijl de kustwacht niet meewerkt? En hoe leer je als leek omgaan met de verantwoordelijkheid over soms wel 350 mensenlevens per keer, wiens overleven ervan afhangt dat jij hun coördinaten goed doorbelt? En wiens verantwoordelijkheid is het eigenlijk helemaal?

In de grootse humanitaire ramp sinds de Tweede Wereldoorlog, houdt geen mens het vol op weinig slaap, adrenaline, koffie en overtuiging. Justine vertelt in een persoonlijk verslag over de tijd waarin zij diep in de crisis sprong, om zelf bijna kopje onder te gaan. Naast solidariteit is er ook rivaliteit en slaat na incidenten zoals Keulen de vertwijfeling soms toe. Dit is het boek van de crisis die te zwaar op de schouders van vrijwilligers leunt, te weinig op die van overheden in een tijd van polarisatie, massamedia en terrorisme. Wat gebeurt er als de laatste vrijwilliger is opgebrand, de vluchtelingenstroom maar doorgaat en de gevolgen van wanbeleid steeds ernstiger worden?