Het universum van J.M. Coetzee

Een ontdekkingsreis door wereld en wandel van J.M. Coetzee. Nooit eerder zijn wij dichter bij de schrijver gekomen, en van geen andere wereldauteur krijgen wij zo veel inzicht in de samenhang van werk en leven.

David Attwell mocht als eerste het imposante archief van J.M. Coetzee inzien in het Harry Ransom Center in Austin/University of Texas. In de 155 dozen deed Attwell de meest bijzondere ontdekkingen. In Het universum van J.M. Coetzee toont hij ons de verbindingen en verhoudingen tussen het leven en het werk van de Nobelprijswinnaar. Van eerste schetsen tot definitieve romans; nooit eerder zagen we met welke ongelofelijke precisie en zelfkritische houding de auteur te werk gaat, om meer inzicht te krijgen in de essentie van ons bestaan.

J.M. Coetzee is een van de meest vereerde, maar ook onkenbare levende auteurs van wereldfaam. Met kennis van het volledige Coetzee-archief zoomt David Attwell in op Coetzees schrijverschap.

Attwell had de unieke mogelijkheid om Coetzees dagboeken en manuscripten naast elkaar te bestuderen en zo inzicht te krijgen in verrassende verbindingslijnen tussen leven en werk. Coetzee begint meestal heel dicht bij huis, zeer persoonlijk, en herschrijft dan bijna iedere zin. Hij is nooit bang om verhaallijnen, locaties en personages drastisch te veranderen. Attwell toont ons de ontwikkelingen van Coetzees romans – die soms meer dan vijftien versies tellen – op de meest fascinerende manier.

Zo lezen wij bijvoorbeeld dat de oerversie van Wachten op de barbaren zich in Kaapstad afspeelde, waar Robbeneiland ‘geen gevangenis meer voor Nelson Mandela en zijn kameraden was, maar een vertrekpunt van waaraf blanke vluchtelingen de stervende republiek verlieten’, en dat Coetzee strandde met een romanmanuscript over censuur en zelfcensuur, getiteld The Burning of the Books.

Verbluft zien wij dat Coetzees romans meestal hun oorsprong vinden in heel concrete situaties, en vooral in de eerste versies vaak autobiografische motieven volgen. Bovendien, argumenteert Attwell, is Zuid-Afrika met zijn geschiedenis, zijn taal, zijn conflicten en landschappen in Coetzees romans veel nadrukkelijker aanwezig dan tot nu toe wordt aangenomen.