De dood van Empedokles

Der Tod des Empedokles' geldt als een van de hoogtepunten van de Duitse literatuur. De drie versies van dit onafgewerkte treurspel van Friedrich Hölderlin zijn nu voor het eerst integraal in het Nederlands vertaald.

De Griekse filosoof Empedokles, die rond 440 voor Christus op Sicilië leefde, is een tot de verbeelding sprekende duizendkunstenaar. Als wetenschapper, dichter en denker schreef hij leergedichten over de vier elementen van alle Zijn - water, lucht, aarde en vuur - , die worden samengevoegd en gescheiden door liefde en haat. Maar Empedokles was ook politicus in een woelige periode van spanningen tussen tirannie en democratie; hij was daarenboven een genezer en een zelfverklaard profeet die volgens een legende in de vulkaan de Etna zou zijn gesprongen om zijn goddelijkheid te bewijzen en zich te verenigen met de natuur. 
De Duitse dichter Friedrich Hölderlin (1770-1843) was de eerste grote schrijver die van Empedokles   een fascinerende moderne literaire figuur maakte, met de envergure van een Faust, een Hamlet of een Don Quichotte. Zijn drie ontwerpen zijn onafgewerkt gebleven, maar die paar duizend verzen behoren tot het sterkste wat de Duitse literatuur te bieden heeft. Hölderlins treurspel-project is een intellectueel drama over ecologie, poëzie, wetenschap, politieke retoriek en charisma dat brandend actueel is en hedendaagse kunstenaars als Romeo Castellucci, Stefan Hertmans en Theater Zuidpool blijft uitdagen.
De vertaler, Bart Philipsen, is hoogleraar Duitse literatuur en theaterwetenschappen aan de KU Leuven.