Ostarbeit

Ostarbeit gaat over de vele vrouwen uit Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland, die in de oorlog uit hun woonplaatsen werden weggevoerd, dwangarbeid verrichtten in Duitsland en na de oorlog in de Sovjet-Unie van de regen in de drop terechtkwamen: in de stalinistische Goelag-archipel, of niet terug naar hun vaderland durfden of konden en in het Westen belandden. Een aantal vrouwen trouwde met Nederlanders, uit liefde, uit zelfbehoud, uit overlevingsdrang. Zij bleven de rest van hun leven in Nederland, kregen soms weer contact met hun familie in de geboortestreek, soms ook niet. Hun levens waren geknakt.

Bas van der Plas beschrijft de dromen en levensverwachtingen van de jonge meisjes in hun dorpen en stadjes in Rusland en Oekraïne, de Duitse inval, de wegvoering naar Duitsland, het leven in de arbeidskampen, de bevrijding van de kampen, de situatie na de oorlog, hun latere leven in de voormalige Sovjet-Unie en Nederland. Het boek is gebaseerd op een aantal reizen die door Van der Plas zijn gemaakt naar Rusland en Oekraïne, de geboortegronden van de "Ostarbeiterinnen", interviews met overlevenden en familieleden. Ook werd veel informatie verkregen door de dagboeken van een aantal vrouwen, hun correspondentie met familieleden, archiefonderzoek in Duitsland, Oekraïne en Rusland.

Het is een overzicht van een vrijwel vergeten hoofdstuk uit de Tweede Wereldoorlog, mede doordat veel vrouwen niet spraken over hun tragisch verleden, soms zelfs niet met hun eigen kinderen.
Nu wordt het tijd deze vrouwen de gepaste plek in de geschiedenis van zowel de voormalige Sovjet-Unie als Nederland te geven. 


Bas van der Plas (Amsterdam 1947) woont en werkt in de voormalige Sovjet-Unie. Hij is gespecialiseerd in geschiedenis en actualiteit van de landen die ooit deel uitmaakten van de Sovjet-Unie en sinds 1991 onafhankelijk zijn geworden. Hij is regelmatig op de radio te horen als Ruslandkenner.