Afscheid van het kapitalisme

Zo'n 500 jaar geleden ontstond de kapitalistische economische orde. Kenmerkend voor het kapitalisme is dat de productie van goederen in dienst staat van de kapitaalaccumulatie van de bezitters van dat kapitaal. Daarom wordt de groei van de productie voortdurend gestimuleerd en de arbeidsproductiviteit verhoogd. Dat maakt dat de druk op de aarde door de mens geweldig is toegenomen. Of het nu de bodem, het water of de lucht betreft, de voorraden grond- en brandstoffen, de kringloopprocessen of de biodiversiteit: alom treedt achteruitgang op van de kwaliteit van de aarde.

Egbert Tellegen schetst deze processen en komt tot de conclusie dat er een andere economische orde nodig is om verdere achteruitgang van de aarde tegen te gaan. In die orde zullen ondernemers zich moeten ontwikkelen tot professionele milieubeschermers die in plaats van maximaal winstbejag, een optimale behoeftebevrediging van consumenten nastreven die het milieu niet belast. Het goede nieuws is dat binnen bestaande ondernemingen in de vorm van sociaal ondernemen een dergelijke ontwikkeling al gaande is...

-Egbert Tellegen is socioloog en emeritus hoogleraar milieukunde. Hij werkte tot 2013 bij de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en de Universiteit Utrecht. Hij is stafmedewerker bij de Vereniging Milieudefensie, waarvan hij van 1973 tot 1976 voorzitter was.