De oude wereld moe

Wat hebben twee Franstalige Vlamingen, een Fransman van Poolse afkomst, een Nederlander, een Spanjaard, een Chileen, een Colombiaan, een Argentijn, een handvol Cubanen en een andere handvol Mexicanen met elkaar gemeen? Een antwoord op deze vraag ligt al vervat in de titel van dit boek. Al deze auteurs beleven hun tijd als een breekpunt met 'de oude wereld'.

In De oude wereld moe bundelt Stefaan van den Bremt 16 essays, waarin als een rode draad het thema oud en nieuw loopt. Waar voor Emile Verhaeren en Martinus Nijhoff de trein nog als drager van de moderniteit kan optreden, krijgt Maurice Maeterlincks oceaanstomer te midden van het weiland al iets uitermate verontrustends en is de ten hemel varende Jezus Christus voor Guillaume Apollinaire de eerste vliegenier. Reizen is nu eens het moderne genot bij uitstek, dan weer beladen met de doem van ontworteling en ballingschap.

De 'oude wereld' hoeft niet altijd Europa te zijn, al wil het geval hier wel dat veruit de meeste auteurs die in dit boek aan bod komen, afkomstig zijn uit de 'Nieuwe Wereld'. Niet alleen maar toch vooral wanneer het gaat om Latijns-Amerika en zijn vaak mislukte pogingen om op de trein van de moderniteit te springen, moeten we vaststellen dat wat voor nieuw wordt gehouden soms afgedragen ideologisch goed uit het oude continent of de nu eens verafgode, dan weer vermaledijde Verenigde Staten is.

Niet alle auteurs van wie in dit boek sprake is, zijn overigens onverdeelde voorstanders van wat Octavio Paz de 'traditie van het breken' heeft genoemd; dichters als Ramón López Velarde, Nicolás Guillén en Federico García Lorca zijn, naast vernieuwers, ook voortzetters van een aloude traditie die naar gelang van geografische en etnische omstandigheden sterk verschilt.

Andere auteurs in deze bundel onder meer: José Lezama Lima, Pablo Neruda, Jaime Sabines, Juan Gelmans, Marco Antonio Campos, Juan Manuel Roca.