Ze bouwen daarginds een concentratiekamp

Over wat er in de oorlog allemaal gebeurd is, bestaat een redelijk
nauwkeurig beeld. We weten ook redelijk nauwkeurig wat er zich in
deze periode in het dorp Vught hee afgespeeld. Het beeld van wat
de inwoners toen wisten en dachten is veel vager.
In januari 1943 werden de inwoners van het dorp plotseling geconfronteerd
met een SS-concentratiekamp, het enige echte concentratiekamp
dat door de Duitsers in de bezette West-Europese
gebieden zou worden gerealiseerd. De eerste transporten met
uitgeputte gevangenen zorgden alom voor ontzetting en verontwaardiging.
Dat nam nog toe toen er verhalen loskwamen over de
erbarmelijke omstandigheden in het kamp en de hoge ster ecijfers.
In het dorp werden de inwoners geconfronteerd met uitgeputte
vrijgelaten gevangenen en gegijzelde studenten. Ze zagen
grote groepen Joodse mannen, vrouwen en kinderen, die uit het
hele land naar het kamp kwamen. Op het station waren ze getuige
van het massale en chaotische vertrek van transporten met Joodse
kinderen. Op straat kwamen ze groepjes gevangenen tegen en
opgepakte stakers en verzetsmensen. Ze zagen de treinen vol met
Joden vertrekken en ze zagen de Duitse en Nederlandse SS'ers die
voor dit alles verantwoordelijk waren.
De confrontaties met het kamp en de transporten hebben de inwoners
van Vught voor lastige dilemma's en moeilijke keuzes gesteld.
Moesten ze protesteren? Moesten ze verzet plegen? Kon dat überhaupt?
Konden ze de gevangenen helpen, of de vertrekkende Joden?
Moesten ze helpen bij voedselvoorziening voor onderduikers
of misschien zelfs voor onderduik zorgen?
Met dit boek wil Bert Oomen inzicht geven in de dilemma's
waar de inwoners voor kwamen te staan. Hij laat zien hoe verschillend
ze hier soms mee om zijn gegaan, welke keuzes ze hebben
gemaakt, door welk gevoel ze zich lieten leiden en welke moed ze
daarbij soms wel of niet hebben getoond. Hij laat daarbij ook zien
welke lessen hieruit te trekken zijn voor de huidige tijd.