Om de waarheid en de wetenschap

De aarde beweegt om de zon. Rond deze stelling ontspint zich in Europa in de zestiende en aan het begin van de zeventiende eeuw niet alleen een wetenschappelijk maar vooral een gedenkwaardig publiek debat, waarbij tekstgeleerden het opnemen tegen astronomen. In deze botsing van wereldbeelden speelt de al in zijn tijd wereldvermaarde Galileo Galilei (1564-1642) een centrale rol. In brieven, pamfletten en beschouwingen verdedigt hij de waarheden van de persoonlijke waarneming en het eigen inzicht tegenover de waarheden van de bijbel en de geloofsovertuiging.

Om de waarheid en de wetenschap bevat brieven en beschouwingen, die Galilei als pleidooi voor Copernicus publiceerde, ter verdediging van zijn eigen wetenschappelijke denkbeelden, en om zijn tegenstanders van repliek te dienen. Galilei is een intellectuele gigant. Hij hanteert als een geboren retoricus ingenieuze en listige redeneringen om de argumenten van zijn theologische tegenstrevers te ontkrachten. Op virtuoze wijze probeert hij zijn publiek nu eens met zijn elegante logica dan weer met zijn bijtende spot of geraffineerde opbouw te overtuigen.

John North beschrijft in een indrukwekkend nawoord niet alleen de natuurwetenschappelijke voorgeschiedenis van Copernicus tot Galilei, maar ook het intrigerende intellectueel-politieke klimaat in Europa aan het eind van de zestiende en het begin van de zeventiende eeuw.

Dit is het achttiende deel in de serie Filosofie & Retorica onder redactie van Keimpe Algra, Jeroen Bons, Wessel Krul, Marc van der Poel en Theo Verbeek.