Bijverschijnselen

Uit het niets, leek het, was hij daar: de literaire laatbloeier Tjeerd Ybeles Smit met zijn debuutnovelle in 2012 met de ironische, satirische titel Sterven doe je zo. 

Wie zijn website opzoekt leest: 'Ik ben geboren in 1944, in een streng gereformeerd gezin. Dat betekende dat ik voorbeschikt was voor een leven lang oorlog. Een niet aflatende strijd tussen mezelf en mijn omgeving. Van alle scholen ben ik afgetrapt, mijn militaire diensttijd eindigde in S-5, mijn opvoeders haalde ik het bloed onder de nagels vandaan, ik brak luidruchtig met de kerk waar mijn vader ouderling was. Zelfs mijn eerste liefde en mijn dochtertje liet ik in de steek. Vrij wilde ik zijn. Als een vogel zo vrij, voor zover een krijgsgevangene dat kan zijn.' 

Het kan haast niet anders dat deze 'biografie' ook zijn echo heeft in zijn tweede boek, de roman Bijverschijnselen. Fred Bongers dacht dat hij jaren geleden uit de criminaliteit was gestapt met een klein fortuin voor zijn oude dag, maar als hij hepatitis c blijkt te hebben overvalt zijn verleden hem met onverwachte heftigheid. Niet alleen zijn criminele verleden, ook zijn christelijke achtergrond gaat een rol spelen. Per slot van rekening staat hij op de drempel van de dood, op het punt God te ontmoeten als die zou bestaan. Is het hallucinante paranoia door de medicijnen tegen hepatitis, of is er meer aan de hand?

Wanneer hij zijn geliefde boot in de steek moet laten in de Griekse wateren en op zijn onderduikadres in Nederland arriveert om zijn kuur te ondergaan, vindt hij een brief die hem waarschuwt al zijn schulden in te lossen voordat de Dag des Oordeels aanbreekt. Wanneer hij zich afvraagt wie hem deze poets heeft gebakken, komt iedereen bij wie hij schulden heeft in aanmerking.

Dan komt de Laatste Dag.