Heleen, een vroege winter

Uit het voorwoord van Helene's dagboeken:
< Want het erotische kan hier van het morele en intellectuele niet gescheiden worden: het verdriet om de onbegrepen en onbeantwoorde liefde ontleent haar kracht en somber zelfbehagen als onloochenbare realiteit, aan de donkere wanhoop om alles wat het menselijk hart benauwt - totdat dit hart van de rede wil leren ook zonder illusies er in vrede mee kan leven. 
Zo vormen deze 'Dagboekbladen' met Heleen (1913) en Prometheus (1919) een geheel, een logische gang van intellectuele zelfontplooiing, » algemeen menselijk, buiten en boven de persoonlijkheid van de auteur - een gang uit het primitieve, ingeschapen gevoelsdogmatisme van 'Geloof' en 'Hoop', door de vertwijfeling van de alles losrukkende twijfel naar de enige rust in de eeuwige beweging, de zelfkritische zelfaanvaarding, in het begrijpen als loon bereid aan degene, die niet aarzelde zijn illusies in weerlegging te vernielen, die niet schuwde zijn vlees in zelfonderscheiding te kerven, in de drang naar die 'waarheid' welke werkelijkheid is. 
Ze kunnen als bewijs dienen hoe de intuïtie, vandaag door zoveel versmaders van het kritische intellect als richtsnoer aangenomen en aangeprezen, niets anders is dan een onrijp en onvoldragen begrip waarmee alleen intellectuele onmacht en morele vadsigheid zich blijvend tevreden kunnen stellen.
Om deze dubbele betekenis hebben we het durven wagen, bladzijden van tien jaar oud nog in de aandacht en de welwillendheid van de lezer te komen aanbevelen.
Najaar 1919 >