De spreekkamer is lek

Wanneer je naar een therapeut of psychiater gaat, verwacht je dat jouw gevoelige informatie in de spreekkamer blijft. Voor veel patiënten in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) is die privacy zelfs van cruciaal belang. Ze hebben een vrije ruimte nodig waarbinnen ze hun gedachten, herinneringen en fantasieën zonder aarzeling kunnen bespreken. Wanneer die veiligheid ontbreekt, stagneert hun herstel of kunnen ze zelfs zorg gaan mijden. 

Deze vertrouwelijkheid staat door toenemende datahonger onder druk. De overheid probeert al decennialang de data van ggz-patiënten te verzamelen en zo de spreekkamer te betreden. Het geloof lijkt te zijn ontstaan dat ze de sector zonder die gegevens niet kunnen beheersen. En met de nieuwste dataverzameling zijn de persoonlijke medische gegevens van 800.000 ggz-patiënten bij de overheid beland.

Het gemak waarmee het medisch beroepsgeheim van behandelaren en de privacy van patiënten binnen de ggz wordt geschonden, moet ons zorgen baren. Het doel is om de zorg te verbeteren, maar kan dat wel met deze data, en wat is de prijs die we ervoor betalen? Journalist Tom Grosfeld (o.a. Vrij Nederland en Trouw) duikt in de wereld van de ggz, en doet een oproep om privacy en vertrouwelijkheid te beschermen. Dat is niet alleen belangrijk voor ggz-patiënten, maar voor ons allemaal.

De spreekkamer is lek stond op de longlist voor de Brusseprijs 2025, de prijs voor het beste journalistieke boek van het jaar.

‘Een even noodzakelijk als ontluisterend boek. Grosfeld schrijft helder en met compassie over een onderwerp dat iedereen aangaat.’ Hans Schnitzler

‘Grosfeld legt de vernietigende kracht van data bloot. De spreekkamer is een spiegel voor de maatschappij en haar controledrang. Een urgent en gloedvol pleidooi.’ Miriam Rasch