Een turkooizen bij

De zesde dalai lama, Tsangyang Gyatso (1683-1706), is een van de opmerkelijkste in de reeks van veertien dalai lama’s. Uit de Tibetaanse traditie weten we dat de dood van zijn voorganger een aantal jaren verborgen is gehouden. De zesde incarnatie werd in het geheim gezocht en gevonden, maar niet in de openbaarheid gebracht. Na een aantal jaren werd deze ingewikkelde situatie toch bekendgemaakt en werd de zesde dalai lama in Lhasa geïnstalleerd. Hij bleek echter een totaal andere figuur dan zijn voorgangers. Op een bepaald moment gaf hij zijn kloostergeloften op, liet zijn haar groeien, droeg blauwe kleding en grote ringen aan zijn vingers. Bovendien zou hij verschillende vriendinnen hebben gehad. Er zijn aanslagen op hem gepleegd en uiteindelijk zou hij onderweg naar Peking zijn gestorven, al beweren sommigen dat hij nog jaren leefde, maar nu als toegewijd monnik. Al met al een mysterieuze persoon.

De zesde dalai lama is in Tibet en China vooral bekend vanwege zijn prachtige liefdesliederen, die door Paul van der Velde voor het eerst in het Nederlands zijn vertaald. In 'Een turkooizen bij' spreekt de zesde dalai lama met weemoed en verlangen over zijn vriendinnen in contrast met het leven in het klooster. Daarnaast zingt hij over de schoonheid van de natuur, de achtergrond van zijn passies en verlangens.

Vertaling en inleiding Paul van der Velde (1959). Hij is auteur en hoogleraar hindoeïsme en boeddhisme aan de Radboud Universiteit. Hij studeerde Indiase talen in Utrecht (Sanskriet, Hindi, Pali) en Leiden (klassiek Tamil). In 1993 promoveerde hij met een studie rond de lyriek over de god Krishna in het middeleeuws Hindi (Brajbhasha). Hij reist veel naar Azië en begeleidt studiereizen, onder andere naar Tibet.