Dames van staal

Voor alle schaatsfans: hét standaardwerk over vrouwen in de Elfstedentocht. Hoewel de Elfstedentocht vooral een mannenaangelegenheid was, schaatsten al in 1890 enkele vrouwen de volledige 200 kilometer langs de Friese steden. Lijsbeth en Akke Swierstra waren de eerste dames die rond gingen. 

Wie waren al die andere vrouwen die de Tocht der Tochten reden? In dit boek wordt vanaf 1890 het spoor gevolgd van hen die de strijd tegen de elementen aangingen. Zo schaatste Tjitske Swierstra in 1929 de zogenaamde Tolhûstertocht en in ’33 de Elfstedentocht, waardoor ze de eerste vrouw werd die twee 200 kilometertochten volbracht. En wie was Sytske Straatsma uit Leeuwarden die anoniem liefst vier tochten volbracht tussen 1933 en 1942? 

In de barre tocht van 1963 kwam er geen enkele vrouw aan de finish. Slechts vijftien haalden Harlingen en vijf van hen reden nog verder. Onder hen waren roeikampioene Meike de Vlas, de latere Olympische schaatskampioene Stien Baas – Kaiser, Doetje Kooistra uit Wartena, een zeer sterk korfbalster, en Aukje Huijsman – Alkema, al jong een atletiekkampioene en topkanovaarster uit Zaandam. Beroemdheden als Fanny Blankers-Koen en Atje Keulen-Deelstra stonden ook op de deelnemerslijst. En wie was toch die mysterieuze mevrouw Jonkman die in 1963 tot het peloton behoorde?  

Over al die sportieve vrouwen die sinds 1890 van start gingen, gaat Dames van staal, waarin ook de lange strijd om erkenning binnen de schaatsenrijdersbond en bij de Elfstedenverenging uitvoerig wordt beschreven.

Ron Couwenhoven (1947) werkte vele jaren voor De Telegraaf. Eerder verschenen Negentig jaar Elfstedentocht, Gidsen in de Elfstedentocht en Een eeuw Elfstedentocht. Hij is medewerker van het Eerste Friese Schaatsmuseum in Hindeloopen.