Thuis in muziek

Maakt muziek mens en maatschappij beter? In de loop der tijd hebben filosofen zich met grote scepsis over die vraag gebogen. Plato waarschuwde dat muziek gevaarlijke veranderingen in de samenleving kan veroorzaken. Eeuwen later wees Adorno op de schadelijke kracht van jazz, die ons tot tamme burgers zou maken.



Alicja Gescinska is ervan overtuigd dat muziek eerder een verheffende dan een verderfelijke kracht bezit en een grote rol kan spelen in onze persoonlijke en morele ontwikkeling. Daar staan we vandaag de dag te weinig bij stil. In het onderwijs is muziek nauwelijks nog van belang, en in het dagelijks leven zien we het vooral als bron van ontspanning, ter verstrooiing of vertroosting. In dit heldere essay toont Gescinska op overtuigende wijze dat muziek eerder een fundament dan een ornament van ons bestaan is. Muziek laat ons thuiskomen in onszelf, en vormt ons thuis in de wereld.



Als ik nadenk over herinneringen uit mijn kindertijd, blijkt hoe sterk klanken, geuren en beelden met elkaar verbonden zijn. Hoe ze me hebben gevormd tot wie ik nu ben. Een stem, een accent, een gepiep kan in een fractie van een seconde een hele keten van gedachten en gevoelens oproepen.