Gedoofd licht

De laatste jaren bevinden we ons midden in een discussie over de schepping. De vragen rond milieu, klimaatverandering en evolutie houden velen bezig. Opnieuw dringt de betekenis van de schepping tot ons door. Toch blijft het een beperkte discussie, omdat de fundamentele vraag zich opdringt hoe de schepping zich verhoudt tot de zin van ons leven. Wat houdt ons in ons dagelijks leven overeind? Wat maakt het leven zinvol? Wat geeft mij de moed om 's morgens uit mijn bed te stappen?

De vraag naar de zin van mijn leven, is een moderne vraag die voorheen niet zo gesteld werd. De algemene visie op de schepping was tot ongeveer het jaar 1500 vrij standaard. God schiep de wereld en gaf de mens daarin een plek. Het kernwoord gedurende al die eeuwen was harmonie. God, mens en wereld vormen een eenheid. Zo was ons leven opgenomen in een alomvattend, zinvol verband.

Deze eenheid kennen wij niet meer. Het leven is gefragmentariseerd. God en wereld kwamen tegenover elkaar te staan, met als gevolg dat de mens verbannen werd uit dit zinvolle verband. Voortaan moet hij stukje bij beetje de zin van zijn leven ontdekken. Dit is de kern van de secularisatie waarmee de westerse wereld op dit moment te maken heeft. De vraag komt aan de orde of kerk en theologie adequaat gereageerd hebben op deze verandering.

Een andere vraag is die naar de ziel. In de Bijbel wordt de ziel talloze keren genoemd. Toch is dit woord geheel in onbruik geraakt. Wat wordt met de ziel bedoeld en wat is de relatie met God en de schepping? De geschiedenis van de ziel wordt beschreven vanaf de Griekse Oudheid tot op heden en verbonden met de vraag naar de zin van ons bestaan in deze wereld.

Ad Prosman (1948) was als predikant van de Protestantse Kerk in Nederland werkzaam in verschillende hervormde gemeenten en was ook enkele jaren legerpredikant. Na zijn promotie in 2007 over het nihilisme van Friedrich Nietzsche (Geloven na Nietzsche. Nietzsches nihilisme in de spiegel van de theologie), schreef hij o.a. De onverwerkte Holocaust. Spiegel voor de kerk van nu (Boekencentrum).