Houten kruisen

Houten kruisen bij verschijning in 1919 ontvangen als een meesterwerk en een onmiddellijk succes, is in Frankrijk altijd onverminderd populair gebleven en wordt doorgaans in één adem genoemd met Het vuur van Henri Barbusse. Het heeft dezelfde klassieke status als een onvervangbaar contemporain document van de Grote Oorlog. Geënt op de aantekeningen die korporaal Lécavelé (die schreef onder de nom de guerre Dorgelès) vanaf augustus 1914 maakte tijdens zijn periode als vrijwilliger in de loopgraven, is het naar de vorm een traditionele oorlogsroman. Maar wel van een auteur die de gruwelen recht in het oog ziet en, nog compromislozer dan Barbusse, ook de executie van een frontsoldaat (wegens insubordinatie) expliciet aan de orde stelt.
Het allesoverheersende thema van de dood en de onvoorwaardelijke afwijzing van de oorlog kunnen niet verhinderen dat andere tonen doorschemeren: heroische tonen en de evocatie van vreugde en levenslust, als het ware om de oorlog achteraf toch nog zin te verlenen. Centraal staat de camaraderie van de soldaten, die bij het thuisfront op onbegrip en overschilligheid stuiten maar die gemeen hebben dat ze een onuitsprekelijke, niet-mededeelbare ervaring samen hebben ondergaan.