Epifanie

De epifanie is een plotselinge, kort durende, diep inwerkende ervaring waarin een zintuiglijk waarneembaar element in de alledaagse werkelijkheid een niet binnen een gangbaar kader te plaatsen reactie oproept bij wie het ondergaat: het zichtbare openbaart iets onzichtbaars.

In de literatuur wordt de ervaring van de tekst op de lezer overgedragen. Het epifanische moment in proza of poëzie, aangebracht door de dichter, wordt gezocht en hervonden in en door de meescheppende lezer. Bij de literaire ervaring spelen de verbeelding en het associatievermogen van de lezer een grote rol.

Aan de hand van het proza van Van Deyssel en met name de poëzie van Herman Gorter laat Van Halsema op schitterende en overtuigende wijze zien dat het epifanische moment gestalte krijgt in de ontmoeting tussen lezer en tekst, tussen verbeelding en ontvankelijkheid.

Van Halsema's benadering van de literatuur is uniek. Epifanie is ook een pleidooi voor een nieuwe benadering van literatuur, die over de muren van taalgebied en landgrenzen heen kijkt, verlost is van concepten als generatie of stroming die lang dominant zijn geweest. Van Halsema plaatst de Nederlandse literatuur in één moeite in een nieuw licht en op een hoger, Europees plan. Tegelijk verschaft hij het meest waardevolle: een oorspronkelijke toegang tot de literatuur.

Dit is het tweede deel in de Hvik-serie.