Spanjes wankele troon

Bewoners van het Iberische schiereiland bestaan uit diverse volkeren met  eigen taal en cultuur.  Onder regering van  de  katholieke koningen en de Habsburgers hadden ze hun eigen wetten en rechtspraak. Toen in 1700 de Spaanse koning Carlos II kinderloos overleed, liet hij de troon  na aan Philippe, hertog van Anjou, kleinzoon van de Franse koning Lodewijk  XIV. Na de successie oorlog  werd hij in  1713  als Felipe V, de eerste  koning van het huis Bourbon. Hij verbood de plaatselijke wetten en regeerde het land vanuit Madrid. Dat besluit  zou eeuwenlang   leiden tot oorlogen en opstanden. Bij de verkiezingen van 1931 koos het volk voor  een republiek en verliet de koninklijk familie Spanje. In 1936  kwam het ultralinkse Frente Popular aan de macht en heerste er  anarchie. Kerken en kloosters gingen in vlammen op, geestelijken werden vermoord. Nationalistische generaals kwamen in  opstand  waarna er een burgeroorlog ontstond die ze in 1939 wonnen. Ze kozen  generaal Franco tot staatshoofd en regeringsleider. Hij  verbood regionale talen in woord en geschrift en zijn dictatuur zou duren tot zijn dood in 1975.  Onder  koning Juan Carlos werd Spanje een democratische constitutionele monarchie. In de grondwet van 1978 kregen regionen  beperkte autonomie. Basken en Catalanen, die veel geleden hadden onder het Franco regime,  wilden echter  volledige onafhankelijkheid. In Catalonië  werd in 2017 een illegaal  referendum gehouden waarbij de bevolking voor een onafhankelijke republiek koos. De regering hield vast aan artikel 155 van de grondwet dat Spanje ondeelbaar verklaard. Catalaans President Puigdemont en enkel politici  vluchtte naar het buitenland, anderen werden veroordeeld  tot gevangenisstraf. Het zou in Catalonië  leiden tot ernstige ongeregeldheden.  Na drie verkiezingen in vier jaar  won in januari 2020  de socialist Pedro Sánchez  met  twee stemmen meer. Hij is bereid tot een dialoog met de onafhankelijkheidspartijen  maar  afscheiding van Spanje, waarbij ook de monarchie ter discussie staat, is  voor hem onbespreekbaar.  Een oplossing lijkt ver te zoeken.