Exploring policy protection in biofuel niche development

Het vinden van duurzame alternatieven voor het gebruik van fossiele brandstoffen in de transportsector is een groeiend dilemma. Sinds de jaren negentig heeft het  EU-beleid ingezet op  het vervangen van fossiele brandstoffen door biobrandstoffen, omdat dit werd gezien als een veelbelovende optie om de negatieve effecten op het klimaat te verminderen. Er zijn echter grote verschillen in  het gebruik van biobrandstoffen  tussen de lidstaten van de EU. Zweden wordt beschouwd als een koploper, terwijl een land als Nederland achter blijft in deze ontwikkeling.

In dit boek wordt de geschiedenis van de Zweedse en de Nederlandse ontwikkeling van biobrandstoffen beschreven van de 1970 tot 2010. De verschillen tussen de Zweedse en Nederlandse ontwikkelingen worden geanalyseerd met behulp van  het Strategic Niche Management (SNM) raamwerk  en met een analyse van de gehanteerde discourses die deze ontwikkelingen hebben ondersteund, gelegitimeerd of zelfs bestreden. SNM gaat er van uit dat bescherming van nieuwe veelbelovende technologieën door beleidsinstrumenten (bijvoorbeeld subsidies) noodzakelijk is voor de ontwikkeling en marktintroductie van duurzame technische opties zoals biobrandstoffen. De discourse analyse maakt het mogelijk om te begrijpen hoe dit specifieke beleid, gericht op het creeren van niches tot stand is gekomen. 

Een conclusie is dat het groter marktaandeel van biobrandstoffen in Zweden grotendeels is te verklaren doordat er aanmerkelijk meer beleidssteun is verleend. De discoursanalyse maakt aannemelijk dat dit mogelijk was omdat  de Zweedse politieke context en daarin actieve actoren  deze ontwikkeling actief steunden. Dit in tegenstelling tot de situatie in Nederland waar de belangrijkste spelers sceptisch waren ten aanzien van de 1e generatie biobrandstoffen en veel meer verwachten van de 2e generatie biobrandstoffen, op basis van hout en afvalproducten. De focus kwam hierdoor veel meer op techniekontwikkeling te liggen. De gecombineerde aanpak van een transitie-analyse met een discourse analyse geeft een meer volledige verklaring voor de verschillen in ontwikkeling tussen Zweden en Nederland en levert zo een bijdrage aan het begrijpen van de energietransitie.