Luther en de oorlog

Tijdens de godsdienstoorlogen werden de strijdende partijen gedwongen ‘hun’ waarheid zo scherp mogelijk te formuleren: de hervormers deden dat door het opstellen van belijdenisgeschriften, de rooms-katholieken door de besluiten van het Concilie van Trente. Beide partijen meenden later dat de waarheid ongeschonden uit de strijd tevoorschijn was gekomen, zoals goud gelouterd tevoorschijn komt uit het vuur.
Maar waarom zouden godsdienstoorlogen gespaard blijven van de sociaalpsychologische mechanismen die in ‘wereldse’ oorlogen leiden tot verschijnselen als tunnelvisie, framing, demonisering en verharding? In dit boek wordt onderzocht in hoeverre deze mechanismen hebben doorgewerkt in de protestantse belijdenisgeschriften. Een overeenkomstig onderzoek zou uiteraard gedaan kunnen worden naar de besluiten van Trente.

Tegelijkertijd is dit boek meer dan een polemologische casestudy, want ondanks de zware kritiek die na de tweede wereldoorlog op deze geschriften is gekomen vormen ze nog steeds de grondslag van de Protestantse Kerk Nederland. Het zou de intellectuele integriteit ten goede komen als ze opnieuw zouden worden doordacht en het kan daarbij een morele steun zijn te beseffen dat de meest bekritiseerde aspecten van deze geschriften over het algemeen juist dié aspecten zijn welke zijn gecreëerd door de godsdienststrijd.