Straffen in de Middeleeuwen

In discussies over misdaad en straf wordt vaak gerefereerd aan de Middeleeuwen, waarin volgens de populaire opvatting gruwelijke lijfstraffen aan de orde van de dag waren en gevangenissen nog geen 'hotels'. De auteurs van dit themanummer van Madoc streven ernaar dit beeld te nuanceren door middeleeuwse concepten van straf in diverse regio’s en periodes vanuit verschillende vakgebieden te belichten. Hierbij komen vragen aan de orde als: wie werd er door wie gestraft, op basis van welke autoriteit, en voor welke (mis)daden?  Met welk doel deelde men straf uit en waaruit kon deze bestaan? Welk beeld had men van (lichamelijk) geweld, en hoe zag de buitenwereld misdadigers en zondaars? Kunnen misdaden en straffen in dezelfde categorieën ingedeeld worden? Hoe en met wel doel werden straf en misdaad verbeeld in kunst en literatuur?

Inhoud: REDACTIE, Straffen in de Middeleeuwen   HAN NIJDAM, Wat was een mensenleven waard? Over weergeld en compensatie, in het bijzonder in middeleeuws Friesland   Levend gevild   Column: Anna Adamska, Stromen bloed en afgehakte ledematen   PETER PAALVAST, Ik vrees dat we u even pijn moeten doen   GUY GELTNER, Het leven in de middeleeuwse gevangenis   Schande   JOS KOLDEWEIJ, Schandetekens, veroordelingstekens en een vrouwelijke ketter in het getijdenboek van Katherina van Kleef   JAN VAN HERWAARDEN, Opgelegde bedevaarten. Een populaire praktijk in de laatmiddeleeuwse Nederlanden   Godsoordeel   ADRIAAN GAASTRA, Priesters en de 'wil om boete te doen'. Vroegmiddeleeuwse biechtvoorschriften over het opleggen van boetes   CLARA STRIJBOSCH, Straf op maat in het hiernamaals