Jeruzalem en Athene

'Wat heeft Jeruzalem met Athene te maken?' is het gevleugelde woord van de kerkvader Tertullianus. Het is een vraag die kerk en theologie van meet af aan heeft bezig gehouden en verschillende antwoorden heeft opgeleverd. Het is een vraag die nog steeds actueel is. Zo ongeveer de laatste dertig jaar is er op het gereformeerde erf in ons land sprake van een zekere herleving van de scholastieke theologie, die immers ontstaan is uit een samentreffen van het Griekse en het christelijke denken. Er zijn de laatste decennia veel publicaties verschenen waarin het negatieve imago van de scholastieke theologie wordt verwisseld voor een positieve herwaardering en verdere toepassing. Veelal wordt in deze publicaties gesteld dat de scholastiek het christelijke dogma niet inhoudelijk heeft aangetast. Het zou veeleer gaan om de toepassing van een bepaalde methode of werkwijze, zoals die in de middeleeuwse scholen gestalte heeft gekregen. Het aanbrengen van heldere onderscheidingen (distinguere) zou volgens sommigen de core business zijn van de gehele scholastiek traditie.


In dit boek wordt ingegaan op de vraag of de toepassing van het Griekse denken in de theologie zich hoofdzakelijk (heeft) beperkt tot de genoemde methodische werkwijze. Wordt op deze wijze niet teveel over het hoofd gezien dat een bepaalde methode georiënteerd is aan een visie op de werkelijkheid? In dat geval zouden er wel degelijk ontologische en antropologische inhoudelijke invloeden een rol kunnen spelen in de ontmoeting tussen Jeruzalem en Athene in de theologie. Het eerste - historische - gedeelte van dit boek laat de worsteling zien van het christelijke denken met de Griekse wijsgerige erfenis. Daarna komen enkele vitale dogma's aan de orde waarin de vraag naar de invloed van de Griekse filosofie op de theologie aan de orde komt.

De auteur studeerde historische- en theoretische pedagogiek en filosofie als bijvak. Hij is geïnteresseerd in de doorwerking van de filosofie in de wetenschap, omdat volgens hem in de grondslagendiscussies van de vakwetenschappen doorgaans belangrijke filosofische knopen worden doorgehakt. Zo ook in de theologie.