Overvallen

In 2014 was het honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Het herdenken stond volop in de aandacht. Niet echt verwonderlijk, immers de grote statenstrijd trekt al jarenlang veel belangstelling. Wel bevreemdt het dat niet of nauwelijks werd stil gestaan bij het begin. Juist in het herdenkingsjaar zou anders verwacht mogen worden.

De oorlog begon met een gewaagde, Duitse overval op de vesting Luik. Vóór en na de gevechten vergrepen losgeslagen soldaten zich aan weerloze burgers, terwijl hun woonplaats in vlammen opging. De basis voor demonisering van de vijand was gelegd. Duitsland maakte in de propaganda oorlog al gelijk geen kans meer. Het land versloeg zichzelf.

Dit boek gaat over de eerste oorlogsdagen, de achtergrond en de gevolgen tot op heden. Het perspectief van de inwoners is leidend, aangevuld of geconfronteerd met zienswijzen en waarnemingen van Nederlandse ooggetuigen en Duitse militaire betrokkenen.

Drie vragen staan centraal:

- In hoeverre was de bevolking van het Luikerland voorbereid op oorlog?
- Wat maakten de mensen mee toen de strijd losbarstte en het leger door de streek trok?
- Welke sporen lieten de belevenissen van de inwoners achter in de geschiedenis?

Overvallen, Luik 1914, laat zien dat de werkelijkheid anders, vaak gruwelijker, was dan het beeld aan de voorkant suggereert. Het boek verheldert verder hoe en waarom de herinnering aan het afgrijselijke begin vervaagde en uiteindelijk alleen plaatselijk in leven bleef. De nagedachtenis van de betrokken landen aan de eerste maand van de oorlog loopt ver uiteen. Misschien verklaart dit waarom de leiders van Europa er liever niet gezamenlijk bij stilstaan. Zelfs niet in het herdenkingsjaar. Een gemiste kans, zo blijkt ook uit dit boek.